470- جورچین
جورچین Jigsaw
کارگردان: فلچر مارکل
فیلمنامه: وینسنت مک‌کانر و فلچر مارکل (بر مبنای داستانی از جان روبرت)
فیلمبردار: دان ملکامس
موزیک: رابرت استرینگر
بازیگران: فرانک تونه – جین والاس – مارک لارنس – مایرن مک‌کاریمایک – وینیفرد لنیهان – دو آودان
۱۹۴۹ یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – ۷۰ دقیقه
دستیار بازرس بخش جنایی نیویورک، مالوی (تونه) برخلاف نظر رئیسش، مرگ صاحب یک چاپخانه را خودکشی نمیداند. پس از ترور نویسنده‌ای میهن‌پرست، شک مالوی به یقین تبدیل می‌شود که قاتلان، اعضای یک گروه تندرو به نام جنگجویان صلیبی هستند. مالوی با پشت‌گرمی بیوۀ یکی دیگر از قربانیان، در عملیاتی ضدجاسوسی، ناگزیر می‌شود به خوانندۀ کلوپ فرشتۀ آبی (والاس) اعتماد کند؛ در حالی که می‌داند که او با تروریست‌ها و سردستۀ آنها (لارنس) که صاحب کلوپ نیز هست، رفت و آمد دارد...
از نکات جالب فیلم، حضور کوتاه برخی از بازیگران سرشناس در نقشهای فرعی‌ست؛ برای نمونه، مارلن دیتریش در نقش یکی از مشتریان کلوپ فرشتۀ آبی، با اشاره‌ای خاطره‌انگیز به فیلم زیبای فرشتۀ آبی(فون استرنبرگ – ۱۹۳۰) باشرکت خود دیتریش؛ هنری فاندا در نقش پیشخدمت همان کلوپ، و جان گارفیلد در نقش مرد علاف کنار پیاده‌رو که ایستاده روزنامه می‌خواند. نام دیگر این فیلم، معشوقۀ گانگستر است (Gun Moll).
************
مارک لارنس (۱۹۰۹– ۲۰۰۵) با نام ماکس گلد اسمیت در نیویورک به دنیا آمد. پدرش روس و مادرش لهستانی بود. در ۱۹۴۲ با نویسنده‌ای به نام فانیا فاس ازدواج کرد که این پیمان تا زمان مرگ فاس در 1995 برقرار بود. بین سال‌های ۱۹۳۱ تا ۱۹۳۸ در رل‌های کم اهمیت بازی می‌کرد. اما در این سال به باشگاه بدمن‌های هالیوود راه یافت. در آغاز دهۀ ۱۹۵۰ به سبب قرار گرفتن در لیست‌سیاه کمیتۀ بررسی فعالیت‌های ضد آمریکایی (HUAC) از ادامۀ کار در هالیوود بازداشته شد و ناگزیر به اروپا مهاجرت کرد. از بیادماندنی‌ترین نقشهای کارنامۀ بازیگریش، مالک فرومایه و مذبذب قمارخانۀ جنگل آسفالت (هیوستن – ۱۹۵۰) است که وقتی ناچار شد دستمزد یکی از دزدان را پیشاپیش بپردازد، از شدت نگرانی و اندوه، داشت نفسش بند می‌آمد. برخی از فیلم‌های او عبارتند از:
گروهبان مادن (فون استرنبرگ – ۱۹۳۹)، کوچۀ بن‌بست (چارلز ویدور – ۱۹۳۹)، دختر زن خانه‌دار(روچ – ۱۹۳۹)، نوارهای ناپیدا (بیکن – ۱۹۳۹)، جانی‌آپولو (هاتاوی – ۱۹۴۰)، چارلی چان در موزۀ مومیایی (شورز – ۱۹۴۰)، هیولا و دختر (هایسلر – ۱۹۴۱)، چوپان تپه‌ها (هاتاوی – ۱۹۴۱)، آن شبح را نگه دار (لوبین – ۱۹۴۱)، غروب (هاتاوی – ۱۹۴۱)، مأمور نازی (داسین – ۱۹۴۲)، این اسلحه کرایه‌ای‌ست (تاتل – ۱۹۴۲)، زیر پل بروکلین (فاکس – ۱۹۴۲)، حادثه در آکس‌بو (ولمن – ۱۹۴۳)،آماده‌باش زیردریایی (مک دانلد – ۱۹۴۳)، تامپیکو (مندز – ۱۹۴۴)، شاهزاده‌خانم و دزد دریایی(باتلر – ۱۹۴۴)، دیلینجر (ناسک – ۱۹۴۵)، شعلۀ محلۀ بدنام (کین – ۱۹۴۵)، ماجرای پر التهاب(لانگ – ۱۹۴۶)، کاپیتان کاستیل (کینگ – ۱۹۴۷)، تنها گام برمی‌دارم (هسکین – ۱۹۴۸)، کی‌لارگو(هیوستن – ۱۹۴۸)، ابوت و کاستلو در لژیون خارجی (امانت – ۱۹۵۰)، شاهین صحرا (دی‌کوردووا – ۱۹۵۰)، جاسوس دوست‌داشتنی من (مک لیود – ۱۹۵۱)، تعطیلات با گانگستر (ریزی – ۱۹۵۱)،خرید و فروش زنان (کومنچینی – ۱۹۵۲)، بامزه‌ترین نمایش روی زمین (ماتولی – ۱۹۵۳)، هلن تروآ (وایز – ۱۹۵۶)، با بزرگ‌مَنشی او را بکش (ساندرز – ۱۹۵۷)، جانی تایگر(وندکاس – ۱۹۶۶)،قطار شبانه به مقصد ترس(کار/مارشاک/گوآن/اسکلاس‌برگ/تالاس – ۱۹۸۵)، بیگ ایزی (مک‌براید – ۱۹۸۷)، خبرسازان (اورتگا – ۱۹۹۲)، یاقوت (مکنزی – ۱۹۹۲)، از غروب تا بامداد (رودریگز – ۱۹۹۶)،گتی (هارمون – ۱۹۹۶) و پایان روزها (هایمز – ۱۹۹۹).
****************
جین والاس (۱۹۲۳– ۱۹۹۰) با نام جین والاسک در شیکاگو به دنیا آمد. هنگامی که در هفده سالگی بازیگری را آغاز کرد، مانکن شناخته شده‌ای بود. دو بار ازدواج کرد؛ بار اول در ۱۹۴۱ با فرانک تونه که هفت سال دوام داشت. بار دوم با کورنل وایلد از ۱۹۵۱ تا ۱۹۸۱. والاس با هر دو همسر خود در تعدادی فیلم مشارکت داشت. سال‌ها پیش از مرگش بر اثر بیماری گوارشی، دوبار در سال‌های 1946 و 1949 دست به خودکشی زده بود. برخی از فیلم‌های او عبارتند از:
مَرد بر فراز برج ایفل (مردیت – ۱۹۴۹)، کاندیدای محلی (شنال – ۱۹۵۱)، ستارۀ هند (وایلد – ۱۹۵۴)، درگیری بزرگ (لوئیس – ۱۹۵۵)، ترس توفان (وایلد – ۱۹۵۶)، پیچ شیطان (وایلد – ۱۹۵۷)،ماراکیبو (وایلد – ۱۹۵۸)، لانسلات و گوئینیویر (وایلد – ۱۹۶۳) و ساحل خونین (وایلد – ۱۹۶۷).
***************
فرانک تونه (۱۹۰۵– ۱۹۶۸) با نام استانیسلاو پاسکال فرانک تونه در یک خانوادۀ ثروتمند نیویورکی زاده شد. نخستین تجربۀ بازیگری او در ۱۹۲۹ در برادوی رقم خورد؛ جایی‌که با بزرگانی نظیر استلا آدلر و لی استراسبرگ آشنا شد و با پشتیبانی آنان به هالیوود راه یافت. از ۱۹۳۳ با نقش‌آفرینی در کنار ستارگانی چون کلودت کلبر، لورتا یانگ، جین هارلو، بتی دیویس و جون کرافورد، در ردۀ بازیگران تراز اول سینما قرار گرفت. در این دوره برای بازی در فیلم شورش در کشتی بونتی (لوید – ۱۹۳۵) کاندیدای دریافت اسکار بهترین بازیگر سال شد.
تونه چهار بار ازدواج کرد. اولین همسرش جون کرافورد (۱۹۳۵– ۱۹۳۹) همبازی او در هفت فیلم بود. دومین آنها جین والاس (۱۹۴۱– ۱۹۴۸) مادر دو فرزندش بود که در دو فیلم نیز مشارکت داشتند. سومین همسر تونه، باربارا پیتون (۱۹۵۱– ۱۹۵۲) معشوقۀ تام نیل بود. تونه پس از برقراری رابطه با پیتون، چنان از نیل کتک خورد که گونه و بینی‌اش آسیب دید و مدتی به کما رفت. اما پس از بهبودی از پای منشست و دیگربار دام بازگسترد تا سرانجام، پیتون را – این بار قانوناً – بدست آورد. چندی بعد خبرنگاران عکسی منتشر کردند که عروس خانمانسوز را در بر نیل نشان می‌داد و به این ترتیب دوران کوتاه زناشویی تونه و پیتون با فضاحت پایان‌یافت. چهارمین و واپسین همسر تونه، دولورس دورن (۱۹۵۶– ۱۹۵۹) همبازی او در دایی وانیا (گوتس/تونه – ۱۹۵۷) بود. برخی از فیلم‌های فرانک تونه عبارتند از:
جنس عاقل‌تر (ویرتل/ زینه‌مان – ۱۹۳۲)، امروز زندگی می‌کنیم (هاکس – ۱۹۳۳)، بانوی رقصان(لنرد – ۱۹۳۳)، مری نیمه‌شب (ولمن – ۱۹۳۳)، مادر صحنه (برابین – ۱۹۳۳)، سادی مکی (کلارنس براون – ۱۹۳۳)، دختری از میزوری (کانوی – ۱۹۳۴)، مردان شرافتمند به دنیا می‌آیند (گرین – ۱۹۳۴)، دنیا به جلو می‌رود (فورد – ۱۹۳۴)، بی‌پروا (ویکتور فلمینگ – ۱۹۳۵)، زندگی‌های یک نیزه‌دار بنگالی (هاتاوی – ۱۹۳۵)، خانم‌های دیگری نیستند (ادوارد اچ. گریفیث – ۱۹۳۵)، خطرناک(گرین – ۱۹۳۵)، زمان بی‌حفاظ (وود – ۱۹۳۶)، سوزی (فیتس‌موریس – ۱۹۳۶)، دختر گستاخ خوشگل (براون – ۱۹۳۶)، عشق فراری (ون‌دایک – ۱۹۳۶)، خیابان عالی (استیونز – ۱۹۳۷)، عروس سرخ‌پوش (آرزنر – ۱۹۳۷)، مردستیز (تروپ – ۱۹۳۸)، ، سه رفیق (بورزیگی – ۱۹۳۸)، سه عشق نانسی (تورپ – ۱۹۳۸)، سریع و خشمگین (برکلی – ۱۹۳۹)، پنج گور تا قاهره (وایلدر – ۱۹۴۳)،خواهر پیشکار او (بورزیگی – ۱۹۴۳)، هوانورد شمارۀ پنج (سیدنی – ۱۹۴۳)، بانوی شبح‌گون(سیودماک – ۱۹۴۴)، آب‌های تیره (د تاد – ۱۹۴۴)، من عاشق دردسرم (سیمون – ۱۹۴۸)، مَرد بر فراز برج ایفل (مردیت – ۱۹۴۹) و بی‌آبرو (پیچل – ۱۹۴۹).
تونه طی دهۀ ۱۹۵۰ و ۶۰ بیشتر در برنامه‌های تلویزیونی فعالیت داشت. از کارهای شاخص او در این زمینه می‌توان به رویای ناممکن (اپیزودی از مجموعۀ آلفرد هیچکاک تقدیم می‌کند – ۱۹۵۹)، واپسین رسوایی (اپیزودی از مجموعۀ ساعت آلفرد هیچکاک – ۱۹۶۴) و کابوی سالخورده (اپیزودی از مجموعۀ ویرجینیایی – ۱۹۶۵) اشاره کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر