بهتر است در این فرصت، سری بزنم به یکی از کارگردان های محبوبم در زمینه فیلم ترسناک یعنی ویلیام کسل شیطان
و بازیگوش...
و بازیگوش...
آقای
ساردانیکاس
Mr. Sardonicus
ساردانیکاس
Mr. Sardonicus
فیلم آقای ساردانیکاس محصول 1961 استودیوی
کلمبیا، یکی از فیلم های ترسناک ویلیام کسل است که بر مبنای فیلمنامه و
داستانی از ری راسل ساخته شد. رونالد لوویس، گای
رولف، آدری دالتون و اسکار هومولکا در این فیلم، نقش آفرینی
کردند.
کلمبیا، یکی از فیلم های ترسناک ویلیام کسل است که بر مبنای فیلمنامه و
داستانی از ری راسل ساخته شد. رونالد لوویس، گای
رولف، آدری دالتون و اسکار هومولکا در این فیلم، نقش آفرینی
کردند.
***
در انگلستان اواخر قرن نوزدهم، سر
رابرت کانگریو (رونالد لوویس)، جراح جوان و مشهوری که در حال
انجام تحقیقات مهمی بر روی سیستم عصبی است، نامه ای از معشوق سابقش به نام مود
(آدری دالتون)، دریافت می کند. در این نامه، مود که اکنون همسر
بارون ثروتمندی به نام آقای ساردانیکاس (گای رولف) و ساکن مکانی
دورافتاده در اروپای مرکزی به نام گورسلاوا است، از رابرت درخواست
می کند که برای کمک به او بلافاصله راهی گورسلاوا شود...
رابرت کانگریو (رونالد لوویس)، جراح جوان و مشهوری که در حال
انجام تحقیقات مهمی بر روی سیستم عصبی است، نامه ای از معشوق سابقش به نام مود
(آدری دالتون)، دریافت می کند. در این نامه، مود که اکنون همسر
بارون ثروتمندی به نام آقای ساردانیکاس (گای رولف) و ساکن مکانی
دورافتاده در اروپای مرکزی به نام گورسلاوا است، از رابرت درخواست
می کند که برای کمک به او بلافاصله راهی گورسلاوا شود...
وقتی رابرت به قصر بارون
ساردانیکاس وارد می شود، با صحنه های عجیبی از جمله شکنجه دختر خدمتکار روبرو می شود. البته عجیب تر از همه، خود بارون
ساردانیکاس است که ماسک به چهره دارد و ظاهرا همه این کارها به دستور او انجام
می شود...
ساردانیکاس وارد می شود، با صحنه های عجیبی از جمله شکنجه دختر خدمتکار روبرو می شود. البته عجیب تر از همه، خود بارون
ساردانیکاس است که ماسک به چهره دارد و ظاهرا همه این کارها به دستور او انجام
می شود...
سوال اینجاست که این آقای خوشگل و اتو کشیده
یعنی بارون ساردانیکاس، با این کارهای عجیب و غریب چه هدفی را دنبال می کند؟
آیا او چهره مخوفی را پشت این ماسک پنهان کرده...؟
یعنی بارون ساردانیکاس، با این کارهای عجیب و غریب چه هدفی را دنبال می کند؟
آیا او چهره مخوفی را پشت این ماسک پنهان کرده...؟
اصلا چرا ساردانیکاس کارش به جایی رسیده
که باید چهره اش را با ماسک بپوشاند؟ مگر او در گذشته مردی خوش قیافه ای نبود که برای
خودش بروبیایی داشت...؟
که باید چهره اش را با ماسک بپوشاند؟ مگر او در گذشته مردی خوش قیافه ای نبود که برای
خودش بروبیایی داشت...؟
یاد ایام..!
مود با وجودی که از رابرت کمک می خواهد، در
مورد خطری که تهدیدش می کند، چیزی به او نمی گوید. در اولین گام، رابرت
باید بفهمد آقای ساردانیکاس دقیقا کیست و از او چه می خواهد...؟
مورد خطری که تهدیدش می کند، چیزی به او نمی گوید. در اولین گام، رابرت
باید بفهمد آقای ساردانیکاس دقیقا کیست و از او چه می خواهد...؟
***
ویلیام کسل کارگردانی است که چندان به دنبال ساخت
یک اثر هنری نیست و بیش از هر چیز به سرگرم کردن مخاطب اهمیت می دهد. البته شاید فیلم
های ویلیام کسل برای هر بیننده ای لذت بخش نباشد. او کارگردان بسیار شیطانی
است و بنابراین بیشترین دوستداران فیلم های او، افرادی هستند که مثل خود کسل،
از روحیه ای شیطنت آمیز (و گاه کودکانه) برخوردار باشند. ویلیام کسل، در
فیلم های ترسناک خود، تا حد زیادی سعی در وارد آوردن شوک به بیننده به منظور سرگرم
کردن هر چه بیشتر او دارد. همین ویژگی کسل سبب می شود که حتی نکات دور از
ذهن و غیرقابل باور در فیلم های او، همچنان جذاب باشند. در فیلم های کسل،
معمولا در پس اعمال و رفتار شخصیت ها، رازی وجود دارد که کم کم آشکار می شود. از
این رو، بهتر است بیننده قبل از دیدن فیلم های ویلیام کسل، هیچ گونه
مطالعه و جستجویی در مورد آنها انجام ندهد تا بتواند به اندازه کافی از فیلم لذت
ببرد.
یک اثر هنری نیست و بیش از هر چیز به سرگرم کردن مخاطب اهمیت می دهد. البته شاید فیلم
های ویلیام کسل برای هر بیننده ای لذت بخش نباشد. او کارگردان بسیار شیطانی
است و بنابراین بیشترین دوستداران فیلم های او، افرادی هستند که مثل خود کسل،
از روحیه ای شیطنت آمیز (و گاه کودکانه) برخوردار باشند. ویلیام کسل، در
فیلم های ترسناک خود، تا حد زیادی سعی در وارد آوردن شوک به بیننده به منظور سرگرم
کردن هر چه بیشتر او دارد. همین ویژگی کسل سبب می شود که حتی نکات دور از
ذهن و غیرقابل باور در فیلم های او، همچنان جذاب باشند. در فیلم های کسل،
معمولا در پس اعمال و رفتار شخصیت ها، رازی وجود دارد که کم کم آشکار می شود. از
این رو، بهتر است بیننده قبل از دیدن فیلم های ویلیام کسل، هیچ گونه
مطالعه و جستجویی در مورد آنها انجام ندهد تا بتواند به اندازه کافی از فیلم لذت
ببرد.
آقای ساردانیکاس در شرایطی ساخته شد
که یک سال قبل، فیلم نسبتا موفق خانه آشر ساخته راجر کورمن به روی
پرده رفته بود و احتمالا این مساله در تمایل ویلیام کسل به پرداختن به
داستانی گوتیک در این فیلم، بی تاثیر نبوده است. آقای ساردانیکاس، به عنوان
یک فیلم رده B، از فیلمنامه نسبتا خوبی برخوردار است، هر
چند نقش دیالوگ ها بسیار پر رنگ است و اکشن چندانی وجود ندارد. با این حال، داستان
فیلم از انسجام خوبی برخوردار است. در نگارش فیلمنامه، تاثیرپذیری از داستانهایی
چون مردی که می خندد (به ویژه در مورد خنده مخوفی که بر چهره نقش بسته است)
و شبح اپرا (کاربرد ماسک برای پوشاندن چهره واقعی) به چشم می خورد. همچنین،
اوایل فیلم یاد آور دراکولای برام استوکر است (مرد جوانی راهی
اروپای مرکزی می شود، مطلع شدن از مقصد او برای دیگران وحشت آور است، ولی این مرد
وحشت مردم را ناشی از خرافات می داند و به آن می خندد، کالسکه ران از بردن او به
سمت قصر ساردانیکاس، خودداری می کند تا اینکه فردی که خود ساردانیکاس
فرستاده، سر می رسد و ...)
که یک سال قبل، فیلم نسبتا موفق خانه آشر ساخته راجر کورمن به روی
پرده رفته بود و احتمالا این مساله در تمایل ویلیام کسل به پرداختن به
داستانی گوتیک در این فیلم، بی تاثیر نبوده است. آقای ساردانیکاس، به عنوان
یک فیلم رده B، از فیلمنامه نسبتا خوبی برخوردار است، هر
چند نقش دیالوگ ها بسیار پر رنگ است و اکشن چندانی وجود ندارد. با این حال، داستان
فیلم از انسجام خوبی برخوردار است. در نگارش فیلمنامه، تاثیرپذیری از داستانهایی
چون مردی که می خندد (به ویژه در مورد خنده مخوفی که بر چهره نقش بسته است)
و شبح اپرا (کاربرد ماسک برای پوشاندن چهره واقعی) به چشم می خورد. همچنین،
اوایل فیلم یاد آور دراکولای برام استوکر است (مرد جوانی راهی
اروپای مرکزی می شود، مطلع شدن از مقصد او برای دیگران وحشت آور است، ولی این مرد
وحشت مردم را ناشی از خرافات می داند و به آن می خندد، کالسکه ران از بردن او به
سمت قصر ساردانیکاس، خودداری می کند تا اینکه فردی که خود ساردانیکاس
فرستاده، سر می رسد و ...)
از امتیازات فیلم می توان به دکور آن
اشاره کرد. به علاوه چهره پردازی فیلم هم یکی از جذابیت های آن به شمار می رود به
ویژه در مورد بارون ساردانیکاس و خدمتکارش.
اشاره کرد. به علاوه چهره پردازی فیلم هم یکی از جذابیت های آن به شمار می رود به
ویژه در مورد بارون ساردانیکاس و خدمتکارش.
گای رولف که در این
فیلم، با وجود 50 سال سن همجنان خوش تیپ و قدبلند به نظر می رسد، در نقش بارون
ساردانیکاس بازی نسبتا خوبی ارائه می دهد و در بعضی قسمت ها، با وجود شخصیت سادیست خود، ترحم بیننده
را برمی انگیزد.
فیلم، با وجود 50 سال سن همجنان خوش تیپ و قدبلند به نظر می رسد، در نقش بارون
ساردانیکاس بازی نسبتا خوبی ارائه می دهد و در بعضی قسمت ها، با وجود شخصیت سادیست خود، ترحم بیننده
را برمی انگیزد.
اسکار هومولکا هم در نقش خدمتکار یک چشم ساردانیکاس با آن لهجه عجیب و غریب، دوست داشتنی و فراموش نشدنی است.
یکی از جذاب ترین صحنه های فیلم، صحنه
های تاریک و مه آلود مربوط به قبرستان در شب است، جایی که طمع یکی از کاراکترها،
او را وادار به نبش قبر می کند! این صحنه ها، حتی برای بیننده امروزی نیز تا حدی
ترسناک و تکان دهنده است.
های تاریک و مه آلود مربوط به قبرستان در شب است، جایی که طمع یکی از کاراکترها،
او را وادار به نبش قبر می کند! این صحنه ها، حتی برای بیننده امروزی نیز تا حدی
ترسناک و تکان دهنده است.
شهرت ویلیام کسل بیش از هر چیز
مدیون حرکات نمایشی و ابتکارهای عامه پسندی است که به منظور جلب تماشاگر در فیلم
های ترسناک و عمدتا کم هزینه خود به کار می برد. او که اصالتا از یهودیان آلمانی
تبار بود و استعداد خاصی در سرگرم کردن مخاطب داشت، در ابتدا با راهنمایی اورسون
ولز، به حرفه فیلمسازی وارد شد. هر چند نباید کارنامه فیلمسازی او را تنها
محدود به فیلمهای ترسناک دانست، ولی به هر حال، امروزه ویلیام کسل بیش از
هر چیز، با فیلم های ترسناکش شناخته می شود.
مدیون حرکات نمایشی و ابتکارهای عامه پسندی است که به منظور جلب تماشاگر در فیلم
های ترسناک و عمدتا کم هزینه خود به کار می برد. او که اصالتا از یهودیان آلمانی
تبار بود و استعداد خاصی در سرگرم کردن مخاطب داشت، در ابتدا با راهنمایی اورسون
ولز، به حرفه فیلمسازی وارد شد. هر چند نباید کارنامه فیلمسازی او را تنها
محدود به فیلمهای ترسناک دانست، ولی به هر حال، امروزه ویلیام کسل بیش از
هر چیز، با فیلم های ترسناکش شناخته می شود.
ابتکار نمایشی ویلیام کسل در
این فیلم به این شکل است که در اواخر فیلم، خود کسل بر پرده ظاهر می شود و
با نشان دادن کارت های رای گیری از بینندگان می خواهد با بالا بردن این کارت ها
(که در زمان نمایش این فیلم در سینماها به بینندگان داده شده بود)، نظر خود را در
مورد سرنوشت فرد شرور ماجرا در پایان فیلم و اینکه آیا او باید مجازات شود یا نه، اعلام
کنند. البته این تنها یک حرکت نمایشی بود، چون کسل با اعتقاد به اینکه
بیشتر بینندگان خواهان بدبخت شدن شخصیت گناهکار هستند، در اصل فقط یک پایان برای
فیلم ساخته بود! جالب اینجاست که وقتی ویلیام کسل، در مورد رای گیری توضیح
می دهد، در هنگام گفتن جمله "اگر از آن دسته افراد خوب و مهربانی هستید که
آزارتان به مورچه هم نمی رسد" به نشانه حس انزجار نسبت به این دسته افراد،
چهره در هم می کشد!
این فیلم به این شکل است که در اواخر فیلم، خود کسل بر پرده ظاهر می شود و
با نشان دادن کارت های رای گیری از بینندگان می خواهد با بالا بردن این کارت ها
(که در زمان نمایش این فیلم در سینماها به بینندگان داده شده بود)، نظر خود را در
مورد سرنوشت فرد شرور ماجرا در پایان فیلم و اینکه آیا او باید مجازات شود یا نه، اعلام
کنند. البته این تنها یک حرکت نمایشی بود، چون کسل با اعتقاد به اینکه
بیشتر بینندگان خواهان بدبخت شدن شخصیت گناهکار هستند، در اصل فقط یک پایان برای
فیلم ساخته بود! جالب اینجاست که وقتی ویلیام کسل، در مورد رای گیری توضیح
می دهد، در هنگام گفتن جمله "اگر از آن دسته افراد خوب و مهربانی هستید که
آزارتان به مورچه هم نمی رسد" به نشانه حس انزجار نسبت به این دسته افراد،
چهره در هم می کشد!
البته حقیقت این است که فارغ از مسئله
نوآوری کسل در جلب توجه بیننده، در این مورد خاص، ابتکار رای گیری از
بینندگان، تا حدی به فیلم ضربه می زند، چون درست در نقطه اوج، فیلم را قطع می کند
و در نتیجه این وقفه، بیننده از حال و هوای هیجان خارج شده و دوباره نمی تواند به
آن برگردد.
نوآوری کسل در جلب توجه بیننده، در این مورد خاص، ابتکار رای گیری از
بینندگان، تا حدی به فیلم ضربه می زند، چون درست در نقطه اوج، فیلم را قطع می کند
و در نتیجه این وقفه، بیننده از حال و هوای هیجان خارج شده و دوباره نمی تواند به
آن برگردد.
البته ویلیام کسل نه تنها برای
رای گیری، بلکه در آغاز فیلم هم بر پرده ظاهر شده
بود. در این قسمت، او ضمن خوش و بش با بینندگان، سیگاری دود کرده و موضوع
فیلم (غول) را به بینندگان معرفی می کند و قبل از اینکه برای بینندگان خود آرزوی
کابوس هایی خوش کند (!)، برای توضیح معنی واژه غول (یا ghoul در انگلیسی که در اصل ریشه عربی دارد و به
دلیل کاربرد در داستان های هزار و یک شب به زبان انگلیسی وارد شده است)، کتابچه ای
که ظاهرا لغتنامه مخصوص واژه های ترسناک است، از جیب در آورده و با شوق و ذوق
تعریف غول را به این شکل برای بیننده می خواند: "غول موجود شومی است که با
دستبرد زدن به قبرها، از جسد مردگان تغذیه می کند!"
رای گیری، بلکه در آغاز فیلم هم بر پرده ظاهر شده
بود. در این قسمت، او ضمن خوش و بش با بینندگان، سیگاری دود کرده و موضوع
فیلم (غول) را به بینندگان معرفی می کند و قبل از اینکه برای بینندگان خود آرزوی
کابوس هایی خوش کند (!)، برای توضیح معنی واژه غول (یا ghoul در انگلیسی که در اصل ریشه عربی دارد و به
دلیل کاربرد در داستان های هزار و یک شب به زبان انگلیسی وارد شده است)، کتابچه ای
که ظاهرا لغتنامه مخصوص واژه های ترسناک است، از جیب در آورده و با شوق و ذوق
تعریف غول را به این شکل برای بیننده می خواند: "غول موجود شومی است که با
دستبرد زدن به قبرها، از جسد مردگان تغذیه می کند!"
در کل، برای آن دسته از بینندگان که
مثل من عاشق ادا و اطوارهای نمایشی ویلیام کسل هستند، دیدن او بر پرده
سینما بسیار خوشایند است. البته شیطنت های ویلیام کسل به همین جا ختم نمی
شود، حتی به نظر می رسد ماسک آقای ساردانیکاس، به چهره خود کسل
شباهت دارد و با توجه به روحیه وی، احتمالا این قضیه عمدی است. این عادت های خاص کسل
همواره سبب می شود که بیننده حضورش را در طول فیلم احساس کند، به طوری که گاه شاید
به نظر برسد کسی که فاجعه می آفریند و سربه سر بیننده می گذارد، خود ویلیام کسل
است نه شخصیت های فیلم های او!
مثل من عاشق ادا و اطوارهای نمایشی ویلیام کسل هستند، دیدن او بر پرده
سینما بسیار خوشایند است. البته شیطنت های ویلیام کسل به همین جا ختم نمی
شود، حتی به نظر می رسد ماسک آقای ساردانیکاس، به چهره خود کسل
شباهت دارد و با توجه به روحیه وی، احتمالا این قضیه عمدی است. این عادت های خاص کسل
همواره سبب می شود که بیننده حضورش را در طول فیلم احساس کند، به طوری که گاه شاید
به نظر برسد کسی که فاجعه می آفریند و سربه سر بیننده می گذارد، خود ویلیام کسل
است نه شخصیت های فیلم های او!
هر چند فیلم آقای ساردانیکاس را
به احتمال زیاد نمی توان در بین 5 فیلم ترسناک برتر ویلیام کسل قرار داد،
ولی تماشای آن خالی از لطف نیست مخصوصا برای آن عده از بینندگان که کودک درونشان
هنوز به خواب نرفته است، درست مثل خود ویلیام کسل.
به احتمال زیاد نمی توان در بین 5 فیلم ترسناک برتر ویلیام کسل قرار داد،
ولی تماشای آن خالی از لطف نیست مخصوصا برای آن عده از بینندگان که کودک درونشان
هنوز به خواب نرفته است، درست مثل خود ویلیام کسل.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر